Είναι μεγάλη ευκολία οι αγορές από ηλεκτρονικά καταστήματα, ειδικά για ορισμένες κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσιών, όπως τα ρούχα και τα αθλητικά είδη, τα ταξίδια και η αναψυχή, τα έπιπλα ή οι ηλεκτρονικές συσκευές. Αυτοί οι τομείς του εμπορίου, μάλιστα, παρουσιάζουν τάσεις διεύρυνσης, με τις διαδικτυακές μας συναλλαγές να επεκτείνονται και σε άλλους κλάδους, όπως τα καλλυντικά και γενικότερα τα είδη προσωπικής φροντίδας. Όμως, όσο επεκτείνονται οι αγορές μέσω Ίντερνετ, τόσο περισσότερο αυξάνονται και οι πιθανότητες να καταλήξουμε σε μία ιστοσελίδα που δε γνωρίζουμε ή δε μας την έχει συστήσει κάποιο κοντινό μας πρόσωπο. Για αυτό είναι αρκετά σημαντικό να εφαρμόζουμε ορισμένες πρακτικές που μπορούν να βοηθήσουν στο να αναγνωρίζουμε αν η ιστοσελίδα από την οποία πρόκειται να πραγματοποιήσουμε ηλεκτρονικές αγορές είναι αξιόπιστη ή όχι.
Ο νο 1 κίνδυνος που διατρέχουμε, όταν ψωνίζουμε από ένα ηλεκτρονικό κατάστημα, είναι να διαρρεύσουν τα στοιχεία της πιστωτικής κάρτας ή του τραπεζικού λογαριασμού μας, διότι αυτά είναι που μπορεί να μας προκαλέσουν τη μεγαλύτερη ζημιά. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο μπορεί να αποφευχθεί, αν πληροφορηθούμε για το πως θα προστατέψουμε τους κωδικούς μας και τι να προσέχουμε στις ηλεκτρονικές μας συναλλαγές. Παράλληλα, υπάρχουν και ορισμένα σημάδια που οφείλουμε να αναζητούμε και μπορούν να δείξουν αν το ηλεκτρονικό κατάστημα που έχουμε επιλέξει για τις online αγορές μας είναι ασφαλές ή όχι.
https με “S” κεφαλαίο!
Η πρώτη ένδειξη για την ασφάλεια που παρέχει μια ιστοσελίδα είναι το “https” με το οποίο ξεκινά το url της. Αυτή η μικρή λέξη μας δείχνει πως η σύνδεση είναι ασφαλής και οι πληροφορίες που μπορεί να μας ζητηθούν είναι κρυπτογραφημένες. Αυτό σημαίνει πως η ιστοσελίδα προστατεύεται από ένα πρωτόκολλο κρυπτογράφησης, το SSL (Secure Socket Layers) και τίποτα δεν είναι εκτεθειμένο στις ορέξεις των χάκερς που, διαφορετικά, δε θα είχαν μεγάλο πρόβλημα να αποκτήσουν πρόσβαση στα στοιχεία μας. Για αυτό έχουμε πάντα το νου μας οι ιστοσελίδες στις οποίες θα χρειαστεί να πληκτρολογήσουμε προσωπικά στοιχεία, όπως Όνομα Χρήστη, e-mail, οποιονδήποτε κωδικό ή αριθμό πιστωτικής κάρτας, να έχουν domain name που ξεκινά με “https“, ενώ πριν από αυτό υπάρχει ένα μικρό λουκέτο, επειδή το “https” δε φαίνεται πάντα με την πρώτη ματιά. Αν, για παράδειγμα, βλέπετε αυτή τη σελίδα να αρχίζει με webgrab.gr/…, δοκιμάστε να πατήσετε δύο φορές στο url και θα εμφανιστεί η πλήρης ηλεκτρονική διεύθυνση που ξεκινά με “https”.
Ποια είναι τα απολύτως απαραίτητα σε ένα ηλεκτρονικό κατάστημα;
Ένα ακόμη στοιχείο που πιστοποιεί τον ασφαλή χαρακτήρα ενός ηλεκτρονικού καταστήματος ή μιας ιστοσελίδας είναι η ύπαρξη μιας ενότητας με τίτλο όπως “Πολιτική Απορρήτου” ή “Προστασία Προσωπικών Δεδομένων”. Αυτή η ενότητα βρίσκεται συνήθως στο κάτω μέρος της ιστοσελίδας και δε γίνεται να λείπει, καθώς θεσπίζονται όλο και αυστηρότεροι νόμοι για τα προσωπικά δεδομένα και την προστασία των καταναλωτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτός ο έλεγχος βασίζεται στη λογική πως, αν ένα site είχε ως στόχο την εξαπάτηση, δε θα είχε ασχοληθεί με τέτοιες λεπτομέρειες και η απουσία αυτής της ενότητας είναι η μικρότερη παρανομία που σκοπεύει να διαπράξει. Πέρα από αυτό, βέβαια, καλό θα ήταν να ελέγξετε οποιαδήποτε ιστοσελίδα για τις ρυθμίσεις ασφαλείας της και το πως προστατεύονται τα ευαίσθητα δεδομένα του χρήστη πριν προχωρήσετε σε οικονομικές συναλλαγές.
Ένα άλλο σημείο ελέγχου είναι τα Στοιχεία Επικοινωνίας που σας παρέχει μια επιχείρηση. Διαπιστώστε πως υπάρχουν αναγραμμένα ένα τηλέφωνο επικοινωνίας ή και φαξ, μία ηλεκτρονική διεύθυνση αλληλογραφίας, το που βρίσκεται η έδρα της εταιρείας και οι σύνδεσμοι στα κοινωνικά δίκτυά της, τους οποίους μπορείτε να ακολουθήσετε και να ελέγξετε. Σκοπός είναι να διαπιστωθεί πως δεν πρόκειται για μια ιστοσελίδα πρόχειρα στημένη με σκοπό να εξαπατήσει τους ανυποψίαστους επισκέπτες, αλλά για μια πραγματική επιχείρηση με υπαλλήλους, γραφεία και καταστήματα. Υπολογίζεται πως περίπου το 50% των χρηστών που πραγματοποιούν αγορές μέσω Ίντερνετ δε θα τις ολοκληρώσουν σε μια ιστοσελίδα που περιέχει ελλιπή στοιχεία επικοινωνίας. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για τα λεγόμενα Trust Seals, σηματάκια όπως αυτό της Visa, της Mastercard, της Paypal κ.λπ. Δεν είναι δύσκολο να αντιγραφούν, αλλά, αν λείπουν, σίγουρα κάτι δεν πάει καλά.
Ο ανθρώπινος παράγοντας
Ως άνθρωποι έχουμε στη φύση μας την ανάγκη για μία δεύτερη γνώμη (συχνά και τρίτη και τέταρτη…), ειδικά σε περιπτώσεις που υπάρχει μεγάλος φόβος μήπως την πατήσουμε. Για αυτό μπορούμε, πριν πραγματοποιήσουμε μια ηλεκτρονική αγορά, να αναζητήσουμε στο ηλεκτρονικό κατάστημα που περιέχει το προϊόν που μας ενδιαφέρει κριτικές άλλων χρηστών. Αυτό μπορεί να γίνει πολύ εύκολα, αν ανοίξουμε μια πλατφόρμα αναζήτησης και σύγκρισης τιμών, ή αν βρούμε που υπάρχει αυτή η ενότητα στην ιστοσελίδα της εταιρείας (αν και δεν είναι σίγουρο πως όλοι επιλέγουν να τη συμπεριλάβουν). Αν δε λειτουργήσει αυτό, μπορούμε να ανοίξουμε σε μια καρτέλα τα δημοφιλέστερα προϊόντα και να ελέγξουμε εκεί για σχόλια, δεν μπορεί, όλο και κάτι θα υπάρχει. Βέβαια, δεν έχουν γίνει μελέτες για να βρεθεί ο μαγικός αριθμός χρηστών που σχολίασαν προκειμένου να εμπιστευτείτε μια ιστοσελίδα. Άλλες φορές και στους 100 κάτι βρωμάει, ενώ άλλοτε οι 2 αρκούν για να σας πείσουν.
Αν κι αυτό δε φέρει αποτελέσματα, μπορούμε να κάνουμε κάτι που ίσως σας φανεί ακραίο, αλλά καμιά φορά λειτουργεί: Πάρτε το τηλέφωνο και σχηματίστε τον αριθμό του καταστήματος που βλέπετε στα Στοιχεία Επικοινωνίας. Αν στην άλλη άκρη της γραμμής ακουστεί μια ευχάριστη φωνή, αυτό είναι καλό, γιατί σημαίνει πως υπάρχει ξεχωριστό Τμήμα Εξυπηρέτησης Πελατών ή ο ιδιοκτήτης ακούγεται καλός άνθρωπος. Αν ο τόνος της φωνής δε σας ικανοποιήσει (γιατί δεν έχουν γεννηθεί όλοι μειλίχιοι και ευπροσήγοροι), δώστε στο κατάστημα μια ακόμη ευκαιρία: ρωτήστε κάτι που αφορά τεχνικές λεπτομέρειες των προϊόντων ή υπηρεσιών που προσφέρει για να διαπιστώσετε αν γνωρίζουν τι τους γίνεται.
Και, τέλος, αν τίποτα από τα παραπάνω δε σας καθησυχάζει ώστε να προχωρήσετε χωρίς άγχος στην ολοκλήρωση της παραγγελίας, δε χάθηκε κι ο κόσμος. Εξάλλου δε βλάπτει να κάνετε μια online αναζήτηση με το όνομα του καταστήματος που εξετάζετε και τη λέξη απάτη… Αν παρατηρήσετε αποτελέσματα στα οποία εκφράζονται παράπονα από χρήστες, καλύτερα να το κλείσετε και να βρείτε ένα καλύτερο ηλεκτρονικό κατάστημα για τις online αγορές σας!
