Όλοι το έχουμε χρησιμοποιήσει, όμως λίγοι γνωρίζουμε την προέλευσή του. Όλοι ανοίγουμε καθημερινά τον υπολογιστή, το smartphone ή το tablet και πάντα προσπαθούμε να θυμηθούμε που είναι το παπάκι για να κάνουμε τους φίλους μας tag στο Facebook. Μας θυμίζει τις εποχές που το Ίντερνετ ήταν, κυρίως, ηλεκτρονική αλληλογραφία και έπειτα αρχίσαμε να ασχολούμαστε με sites ή ιστοσελίδες. Και, μιας και το e-mail χάνει έδαφος από τις εφαρμογές άμεσων μηνυμάτων, σιγά-σιγά κινδυνεύει να ξεχαστεί. Γιατί, μπορεί το παπάκι (το @) να πάει στην ποταμιά, αλλά από πού μας ήρθε;
Η επικρατέστερη θεωρία το θέλει να προέρχεται από το λατινικό “ad” που δείχνει κατεύθυνση και σημαίνει “προς”. Η κύρια χρήση του ήταν στο εμπόριο και γι’ αυτό επέζησε πολλά χρόνια στην αντίστοιχη ορολογία, κάνοντας, όμως, αργότερα χώρο για το αγγλικό, και πιο εύχρηστο για το ευρύ κοινό, “at”. Αυτή η αγάπη που του έδειξαν οι εμπορικοί κύκλοι κράτησε το παπάκι ζωντανό μέχρι σήμερα, καθώς το σύμβολο @ ενσωματώθηκε σε όλα τα πληκτρολόγια των γραφομηχανών και μετέπειτα στους υπολογιστές.
Μιλάμε, δηλαδή, για χρήση του στις γραφομηχανές από τα 1800 βάλε, σε πληκτρολόγια από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και e-mails από το ’71! Νωρίτερα, είτε χρησιμοποιήθηκε ήδη από το 500 μ.Χ.(!) είτε μπήκε κάπου στο Μεσαίωνα στις σημειώσεις Ισπανών και Πορτογάλων εμπόρων είτε από τον 16ο αιώνα, όταν επιστρατεύτηκε στην Ιταλία για να δηλώσει τον “αμφορέα”, μία εμπορική μονάδα μέτρησης, σαν να λέμε “στην τιμή…”, δεν είμαστε και πολύ σίγουροι. Έβαζαν, δηλαδή, οι Ιταλοί, που είναι και πιο πρόσφατοι συγκριτικά με τη δική μας εποχή, 1 κιλό αντζούγιες παστές @ 3 που σημαίνει πως το ένα κιλό μεζέ ισοδυναμεί σε τιμή με 3 αμφορείς. Ευτυχώς, οι οικονομολόγοι μας έχουν πάει πολύ μπροστά από τότε, μας έβαλαν και στο Μνημόνιο, και δεν έχουμε τέτοια προβλήματα ισοτιμίας.
Προσωπικά, θεωρώ πως, όπως θα έλεγαν 200 χρόνια πριν “10 κιβώτια μπύρες στον Φριτζ @ Μόναχο”, κάπως έτσι επέζησε σήμερα στο “Χαιρετισμούς στον Κώστα @ WebGrab“, απλά μπήκε κι ένα ντοτ γκρ (.gr) ή ντοτ κομ (.com) σαν ουρά ή ό,τι άλλο μπορεί να βάλει ο νους σας και ξέρει το μήνυμα που να πάει να παραδοθεί.
Επειδή, όμως, αν δεν παινέψουμε το σπίτι μας θα πέσει να μας πλακώσει και το σωστό πρέπει να λέγεται, το @ πρώτη φορά εμφανίζεται επίσημα σε ένα βουλγάρικο χειρόγραφο του 1345, το οποίο αποτελεί μετάφραση ενός ελληνικού χρονικού. Ο αρχικός συγγραφέας του πρωτότυπου, Κωνσταντίνος Μανασσής, έζησε στα μέσα του 12ου αιώνα και χρησιμοποίησε το παπάκι για να αντικαταστήσει το πρώτο γράμμα στη λέξη “Αμήν”. Φυσικά, όπως συνήθως ισχύει με τους Έλληνες, δεν έχουμε ιδέα για ποιο λόγο έκανε κάτι τέτοιο. Απλά το έκανε και… μας το φόρτωσε!
Πέρα, όμως, από το πόσο πρακτικό αποδείχθηκε το παπάκι, αγαπήθηκε και για τη δυνατότητα που δείχνει στους λαούς να αποδείξουν ποιος έχει την πιο ανόητη ιδέα μεγαλύτερη φαντασία! Στη χώρα μας κυκλοφορεί ο… αστικός μύθος πως αρχικά το παρομοίαζαν με το καλλιγραφικό “π”, ξεκίνησαν να το αποκαλούν “πι” και κατέληξαν στο αλησμόνητο σχολικό τραγούδι… “πι πι το παπί”! (Για τους νεώτερους υπάρχει και εμπορική εκτέλεση με τη Βίκυ Μοσχολιού.) Από εκεί εύκολα καταλαβαίνετε και γιατί προτιμήθηκε το χαϊδευτικό “παπάκι” και γιατί δε μας ακολούθησαν κι άλλες χώρες, πολλές από τις οποίες είναι χρόνια μπροστά. Όχι ότι αυτοί τα πήγαν και πολύ καλύτερα…
Σε αυτόν τον τομέα η πρωτοτυπία και η δημιουργικότητα έχουν πάει σε άλλο επίπεδο! Πολλοί από τους Βαλκάνιους γείτονές μας το αποκαλούν απλά “τρελό”, θεωρώντας μάλλον το σκέτο “α” το λογικό της οικογένειας. Στη Ρωσία και αρκετές κοντινές της χώρες το αποκαλούν “σκυλάκι”, λογικά επειδή το βλέπεις και θέλεις αμέσως να τρέξεις να το χαϊδέψεις, πράγμα που στο Καζακστάν ισχύει κατά το ήμισυ, καθώς οι υπόλοιποι μισοί, που είναι και πιο… ρομαντικοί, το παρομοιάζουν με “αυτί του φεγγαριού”. Ο σουρεαλισμός σε όλο του το μεγαλείο! Πάνω από τα Βαλκάνια, σε πολλά Κεντρικά και Βόρεια σημεία της Ευρώπης, ή στην Αφρική, είδαν είτε μια ολόκληρη “μαϊμού” στο @ είτε την ουρά της. Στη Γερμανία, που είναι άλλωστε πολύ μπροστά στα ειδικά εφέ, χρησιμοποιούν και τον όρο “αραχνο-μαϊμού”! Αλλού έκαναν περίεργους συνειρμούς με το τύλιγμα, όπως στη Σουηδία ή το Ισραήλ που το παρομοιάζουν με το εκάστοτε τοπικό στρούντελ, ή στην Τσεχία και τη Σλοβακία (οι παλιές αγάπες δεν πεθαίνουν), όπου λογικά το μόνο τυλιχτό που κυκλοφορεί είναι η ρέγγα τουρσί και χρησιμοποίησαν αυτό… Ψιτ, γκαρσόν! Πιάσε μια ρέγγες τουρσί να στείλω μια αναφορά που περιμένει ο διευθυντής!
Στη Δανία, τη Σουηδία και τα Φερόε (αυτά που νίκησαν την Εθνική Ελλάδος μέσα-έξω στα πλαίσια των προκριματικών του Euro 2016), επειδή φαίνεται έχουν πολλούς ελέφαντες, το παρομοίασαν με “προβοσκίδα”. Στη Φινλανδία ξεκίνησαν με το “ουρά γάτας” (τόνο στο “α”, όχι στο “ου”), αλλά ξέρετε για τι party animals πρόκειται, σιγά μην κρατούσαν κάτι τόσο βαρετό. Τώρα το λένε “μιάου-μιάου”, ίσως κι επειδή δεν έβαζαν όλοι εκείνον τον τόνο στο “α”, αλλά στο “ου”… Στην Ισπανία, την Πορτογαλία και πολλές πρώην αποικίες τους επικράτησε η πιο… βαριά ονομασία. Το λένε arroba, μία μονάδα βάρους που χρονολογείται από τις πρώτες εμπορικές χρήσεις που είχε το παπάκι. Αρκετές χώρες της Ασίας μάλλον ήθελαν να το πουν “σκυλάκι, αλλά επειδή εκεί τα τρώνε το είπαν “ποντίκι”, αλλά, επειδή το μπέρδευαν με αυτό του υπολογιστή, τα τελευταία χρόνια έκαναν στροφή στις ρίζες και το λένε με τ’ όνομά του (όχι παπάκι, αλλά at). Άβυσσος η ψυχή του σχιστομάτη… Οι λιγότερο περίεργοι από όλους φαίνεται -προς το παρόν- να είναι οι Ουαλοί, οι Ιταλοί, οι Ουκρανοί και λίγοι ακόμη που κοιτώντας το παπάκι μας βλέπουν ένα “σαλιγκάρι” ή οι Ούγγροι που τους μοιάζει με σκουλήκι και κανείς δεν μπορεί να τους κατηγορήσει!
Δε θέλει και τρία διδακτορικά για να καταλάβουμε πως ο καθένας κάνει ό,τι του καπνίσει. Την καλύτερη δουλειά την κάνουν στην Κίνα: Αφήνουν τα e-mail στην άκρη και κάνουν την πάπια Πεκίνου, τουλάχιστον να χορτάσουν. Εμείς απλά κάνουμε την πάπια.
